AVROTROS - Experimenteren met Publiekswijsheid

Als vervolg op het onderzoek naar nieuwsmijding heb ik, samen met Jekke Mink een serie experimenten opgezet om de redactie van EenVandaag ‘publiekswijzer’ te maken. Niet omdat deze redactie dat nog niet zou zijn. Sterker nog, met het OpiniePanel alleen al staat EenVandaag dagelijks met meer dan 60.000 mensen in contact. Maar de vraag is wel hoe je met inzichten van en over je publiek, je journalistieke werk nog verder kunt verbeteren om uiteindelijk nieuwsmijding te voorkomen.  

We hebben drie experimenten uitgevoerd. In het spiegelonderzoek hebben we eenzelfde vragenlijst (over journalistieke keuzes in onderwerp, het perspectief van de vertelling en de reacties op bepaalde keuzes) voorgelegd aan zowel publiek als redactie. De overeenkomsten en verschillen waren input voor een gesprek over aannames en werkelijke verschillen tussen ‘ons’ (de redactie) en de ander (het publiek). Met de lunchsessie Publiekswijsheid doken we in ‘biases’ (vooroordelen, automatismen en blinde vlekken) en hebben we vooral het gesprek tussen redactieleden gestimuleerd. Wat zijn onze menselijke reflexen wanneer we het hebben over anderen, en hoe zijn die mogelijk van invloed op onze keuzes? En een externe expert bevroeg redactieleden ‘in the heat of the moment’. Welke keuzes maak je eigenlijk gedurende een dag? Op basis waarvan maak je die keuzes? Waar zitten overwegingen ten aanzien van het publiek? De (externe) onderzoeker maakte dit inzichtelijk.

Ons belangrijkste inzicht is dat er twee assen zijn waarop publiekswijsheid plaatsvindt: het vergaren van informatie over het publiek (is dat passief – op basis van ervaring en intuïtie – of actief – op basis van concrete bronnen?) en het verwerken van informatie over het publiek (is dat impliciet – iets dat je tussen de bedrijven door doet, in je eigen hoofd – of expliciet – iets dat je deelt met collega’s in bewuste structuren?) Alle vier zijn belangrijk, maar ze komen niet evenveel aan bod.