Hogeschool Utrecht, Instituut voor Media - Ontwikkelen concept Wicked Journalism

We ondervinden momenteel in de journalistiek problemen die zo groot en allesomvattend zijn, dat het lastig is om er een eenduidig antwoord voor te vinden. Falende en veranderende businessmodellen, uitdagingen van data en kunstmatige intelligentie, polarisatie in de samenleving en een toenemend wantrouwen in politieke systemen, de wetenschap en zogenoemde mainstream media. Wat is in dit kader de toekomst van de journalistiek, en van journalistiek onderwijs? En hoe moeten verschillende disciplines – journalistiek, CMD (Communication & Multimedia Design) IT en Marketing & Communicatie – idealiter met elkaar samenwerken? Met deze vraag kwam het Instituut voor Media van de Hogeschool Utrecht bij BureauMaike.

Als antwoord kwam ik met het label wicked journalism. Deze nieuwe vorm van journalistiek werkt ‘holistisch’ en maakt gebruik van mediadesign, AI, data en marketing om de journalistiek nog beter te maken. Het vertelt verhalen die (uiteindelijk) de wereld beter maken – geproduceerd vanuit politieke en financiële onafhankelijkheid, en vanuit maatschappelijke betrokkenheid. 

Wicked Journalism richt zich nadrukkelijk op de content én de context van verhalen. Het kijkt naar de vorm en inhoud, maar altijd vanuit het perspectief van de interactie tussen zender en ontvanger. Welke verhalen doen ertoe, en hoe komen die (inhoudelijk en qua vorm) het beste tot hun recht? De journalistiek is daarbij een onderdeel van de samenleving, en beschouwt deze niet alleen van een afstandje. Onderwerpen zijn niet van de agenda na één keer publiceren en de relaties tussen zender en ontvanger zijn betekenisvol en duurzaam. Hiermee is de journalistieke output waardevol voor de eindgebruiker én de samenleving als geheel.

Of, zoals mediadirecteur van de hogeschool Hans de Clercq het omschrijft: “New next steps in our educational and research programmes have to be taken and can be baptized with the label wicked journalism: journalism with the ambition to cope with real and complex problems of society and journalism itself… journalism therefore with the ability to collaborate with other disciplines… and journalism with the awareness of the importance of independency… and the obligation to act - if necessary - as a mean… wicked guard dog…”