BureauMaike

NOS - Inzicht in nieuwsbehoeften

Voor journalisten staat het nut en de noodzaak van nieuws buiten kijf. Maar hoe is dat voor hun publiek? Waarom consumeren mensen eigenlijk nieuws? Om hier meer inzicht in te krijgen deed ik tussen 2011 en 2015 bij de NOS uitgebreid onderzoek naar de nieuwsbehoeften van mensen. Samen met Paul Hek, hoofd onderzoek bij de NOS, nam ik interviews af en hield ik een representatieve steekproef.

Resultaat was het NOS Nieuwsbehoeftenmodel, dat laat zien dat elk mens vier verschillende motieven heeft om nieuws te consumeren:
1. Bijblijven – op de hoogte blijven van (een selectie van het meest relevante) nieuws om te weten wat er speelt en mee te kunnen praten met anderen.
2. Toepassen – praktische, servicegerichte informatie gebruiken om directe vragen of problemen in het dagelijks leven mee te beantwoorden of op te lossen.
3. Mening vormen – meerdere (objectieve en subjectieve) bronnen vergelijken om zelf een mening te vormen over een gebeurtenis.
4. Beleven – meegesleept (willen) worden in een verhaal, positief of negatief, live of online, om het te ervaren en te delen met anderen.
Welke behoefte dominant is hangt af van tijd, plaats en device. Waar ben je en met wie, hoe laat is het en welk apparaat heb je ter beschikking? Bijblijven blijkt in volume de grootste nieuwsbehoefte, maar is niet per se de belangrijkste. Alle vier spelen een belangrijke rol in de totale nieuwsbehoefte van mensen.
Voor veel journalistieke redacties is het model een eyeopener; het zijn niet zozeer nieuwe inzichten, maar de rangschikking van bestaande inzichten en ideeën over het publiek die het Nieuwsbehoeftenmodel nuttig maken. Journalisten zien in één oogopslag dat verschillende journalistieke inspanningen naast elkaar moeten bestaan om het publiek goed te bedienen.

Ik heb verschillende workshops, presentaties en trajecten ontwikkeld om samen met redacties invulling te geven aan de nieuwsbehoeften van hún publiek – zowel bij de NOS als daarbuiten.

“Ik heb Maike leren kennen in 2010, toen ik nog hoofdredacteur was van NOS Nieuws. Daarna heb ik haar ingezet voor projecten voor de EBU en recentelijk ook voor KRO-NCRV. Maike neemt de buitenwereld mee naar binnen, en brengt energie en creativiteit op een redactie. Ze trekt zich weinig aan van bestaande dogma’s en kijkt vooral naar wat het beste werkt.”

Hans Laroes (oud-hoofdredacteur NOS & KRO-NCRV)